Przejeżdżając trasą z Cieszyna do Jastrzębia Zdroju warto zwiedzić znajdujący się w Kończycach Małych zamek, gdzie znajduje się, powstała z inicjatywy pań Joanny Nowak i Małgorzaty Grygierek, Izba Regionalna Wsi Cieszyńskiej. Zgromadzono tam zabytki kultury materialnej Ziemi Cieszyńskiej, pochodzące z terenu Kończyc Małych oraz okolicznych miejscowości, obrazujące życie codzienne mieszkańców.

Sam Zamek został wzniesiony w stylu renesansowym przez rodzinę Sedlnickich herbu Odrowąż, w połowie XVI wieku, na miejscu wcześniejszej budowli obronnej. Jest on malowniczo położony nad stawem zwanym Zamkowym. Obecnie właścicielem Zamku jest Gmina Zebrzydowice, która w latach 1993-1996 przeprowadziła jego generalny remont.

Ekspozycja znajduje się na piętrze i składa się z dwóch sal wystawowych oraz przedpokoju, w którym zgromadzono narzędzia służące do wytwarzania najpotrzebniejszych w gospodarstwie domowym rzeczy. Pokazane są przybory stolarskie, masarskie, szewskie, rymarskie oraz pszczelarskie. Znajduje się tam również ekspozycja rękodzieła ludowego – przykłady tradycyjnego haftu, ozdób bibułkowych, malarstwa na szkle oraz rzeźby.

W pierwszej sali możemy obejrzeć rekonstrukcję wystroju dawnej kuchni i izby paradnej. Uwagę zwraca, mająca około 250 lat, kołyska oraz dobrze zachowane skrzynie wyprawne zwane po cieszyńsku trówałami. Wystawione są także kobiece stroje regionalne, jakie nosiły „od święta” dziewczęta oraz mężatki.

Odrębną część ekspozycji zajmują narzędzia związane z produkcją mąki, wypiekiem chleba i domowym wyrobem sera i masła. W drugiej sali, w gablotach, zgromadzono stare dokumenty, czasopisma, oraz książki. Znajdziemy tam między innymi wydany w 1857 roku Kancyonał – pierwszą na Śląsku Cieszyńskim katolicką książkę do nabożeństwa w języku polskim, którą opracował ks. Antoni Janusz – proboszcz z Zebrzydowic. Znajduje się tam również kolekcja obrazów o tematyce religijnej, militariów, kołowrotków, przyborów fryzjerskich, lamp i żelazek oraz wielu innych, używanych w gospodarstwie domowym sprzętów.

Szczególnie cennymi eksponatami są: apteczka polowa żołnierza austriackiego z czasów I wojny światowej, XIX-to wieczny obraz skrzynkowy przedstawiający Matkę Boską oraz pochodząca z XVIII wieku Biblia w przekładzie Marcina Lutra.

Wszystkie eksponaty zgromadzone zostały dzięki ofiarności mieszkańców.

————————————————————————————————————————

Jízda trasu z Těšína do Jastrzębia Zdroju stojí za návštěvu Kończycach se nachází v zámečku, kde je iniciativa dámské Joanna Nowak a Małgorzaty Grygierek, Village REGIONÁLNÍ SÍŇ TĚŠÍNSKÉ VESNICE. Sebrané artefakty tam Cieszyn, pocházející z oblasti malých a ukončit okolí, zachycující každodenní život obyvatel.

Sam Hrad byl postaven v renesančním slohu v rodinném erbu Odrowąż Sedlnickich v polovině šestnáctého století na místě starší budovy obrany. Je malebně situován na rybníku Castle. V současné době, majitel hradu je město Zebrzydowice, že v letech 1993-1996 provedena rekonstrukce.

Výstava se nachází v prvním patře a skládá se ze dvou výstavních místností a předsíně, sbírka nástrojů používaných k výrobě nejnutnější vybavení domácnosti. Jsou uvedeny tesařství nádobí, řeznictví, obuvníci, postroje a včelařství. K dispozici je také výstava řemesel – příklady tradiční výšivky, ozdobné hedvábný papír, sklo malířství a sochařství.

V první místnosti můžeme vidět rekonstrukci interiéru bývalé kuchyně a komory průvod. Pozor, s asi 250 let, a dobře zachovalé boxy kojenecké wyprawne názvem v cieszyńsku trówałami. Uvedeny jsou oblečení regionálních žen, které nesou „Shine” dívky a vdané ženy.

Další část výstavy se nástroje vztahující se k výrobě mouky, pečení domácí chléb a sýr a máslo článek. V druhé místnosti, skříně, získané staré dokumenty, časopisy a knihy. Zjistíte mimo jiné vydané v roce 1857 Kancyonał – první v Těšínského Slezska modlitební knize katolické církve v polském, který pracoval Fr. Janusz Antoni – pastor Zebrzydowicích. K dispozici je také sbírka obrazů náboženských, vojenských, cívkách, příslušenství lampy kadeřníků a žehličky, a mnoho dalších, používaných v domácích spotřebičů.

Zvláště cenné exponáty jsou: lékárnička poloviny rakouský voják v první světové válce, devatenáctého století malba zobrazující Madonnu okno a pochází z osmnáctého století překladu bible v Martina Luthera.

Dane kontaktowe/Kontakt na výrobce:
Izba Regionalna Wsi Cieszyńskiej
na Zamku w Kończycach Małych
43-410 Kończyce Małe, ul. Staropolska 5

Informacja: GOK w Zebrzydowicach
tel. +48 32 469 33 34
Otwarte: środa od 14.00-16.00, piątek od 14.00-16.00
Możliwe jest zwiedzanie w inne dni tygodnia po uprzednim umówieniu się przez telefon.

Izba Regionalna „U Brzezinów” w Cisownicy otwarta została 29 września 2001 roku. Jest dziełem Stowarzyszenia Miłośników Cisownicy, które powstało 31 sierpnia 2000 roku.

Dom Brzezinów wznosi się na zboczu Goruszki, w sąsiedztwie zabytkowego cmentarza z kapliczką, nad brzegiem Przykopy. Budynek składa się z części mieszkalnej oraz gospodarczej i zachowuje dawny styl budownictwa wiejskiego. Brama szeroko otwarta zaprasza każdego, by wejść do ogródka, skierować kroki na kamienne schodki i znaleźć się na pawłaczce (drewnianej zadaszonej werandzie). Z werandy wchodzi się do sieni wypełnionej różnorakimi sprzętami i urządzeniami. Na drewnianym wieszaku (rechli) wiszą na kołkach marynarki, żakiety, okrycia głowy, parasol. Na ławie stoją wiadra z wodą, słomiane formy do ciasta chlebowego (słomionki) oraz kamienne żarna do mielenia zboża. Dalej stoi szafka na nabiał (odmaryja). Na szafce ułożono formy na masło (szczwiertki), formy gliniane do pieczenia babek, baranka wielkanocnego. Nad szafką wiszą różnego typu lampy naftowe.

Z sieni prowadzą drzwi do piwnicy, do kumory i do kuchni. Wyposażenie kuchni (kuchyni) stanowi piec kuchenny z blachą, na której ułożono różne garnki (gorki), rondle (kastrole), piekocze, żelazka (zielosko). W sąsiedztwie pieca, u sufitu (powały) przymocowany    jest drążek (żerdka) na suszenie odzieży i ziół na herbatę. Nieopodal stoi ławka, zastawiona naczyniami emaliowanymi m.in. skopek- zamykany pojemnik na smalec, wirówka. Na półce ściennej wiszą garnuszki, cedzaki, chochle, dzbanuszki, łyżnik itp.
Blisko okien stoi stół nakryty haftowanym obrusem, na desce leży chleb. Stół otaczają dwie ławy pod ścianą, z czego jedna z ruchomym oparciem, która służyła dzieciom do spania. W rogu kuchni stoi masywne łóżko zasłane poduszkami oraz pierzyną w poszewkach zdobionych haftem. Przy łóżku duży drewniany koń na biegunach, ręcznie wystrugany.

Ważne miejsce zajmuje kredens, bogaty w wiekowe garnuszki porcelanowe z malowidłami, talerze, miski, kieliszki, kielichy (sztamperle), sztućce, wiele mówiące o ich wcześniejszych użytkownikach. Za drzwiami znajduje się kąt wyposażony w prosty sprzęt służący dawniej do utrzymywania higieny i czystości ciała (dzban z wodą, drewniana umywalka z miednicą, golidło, lustro, ręczniki, mydło, szczotki.).

Na głównej ścianie kuchni widnieje zaramowany cytat biblijny, wyroczek przypominający o istnieniu Boga, podobnie jak obraz Chrystusa z uczniami w łodzi.

Z kuchni przechodzi się do pokoju (izby), gdzie na środku stoi stół starannie okryty serwetą koronkową ręcznej roboty, na którym leżą kancjonały z przełomu XIX i XX wieku. Na ścianie wiszą: portret Marcina Lutra, obraz Wieczerzy Pańskiej, kolejny wyroczek oraz zegar. W pokoju można zobaczyć: łóżko z siennikiem wypełnionym słomą, zaścielone bielutką pościelą ze zdobieniami, maszynę krawiecką, nożyce, kołyskę, szafę zdobioną rzeźbą, malowaną skrzynię wianową (trówłę), drewniany wózek inwalidzki (pozwalający staruszkom przemieszczać się z izby na pawłaczkę) oraz komodę z szufladami wypełnionymi czepcami, fartuchami, smakołykami, chustami, powijakami, bielizną. Jest też kredens z odświętną zastawą. Są również: instrumenty muzyczne.

Między szafą i komodą, w oszklonej gablocie umieszczono dokumenty dwóch najstarszych generacji rodziny Brzezinów (dotyczące kupna Ziemi,    budowy domu, przynależności obywatelskiej, świadectwa rzemieślnicze, dowody płatności, fotografie rodowe, legitymacje). W gablocie znajdują się także biblie, postylle, śpiewniki, książki historyczne i religijne z XIX wieku, stare monety i banknoty ofiarowane przez mieszkańców Cisownicy. Obok gabloty wisi strój cieszyński mężatki. Na komodzie zgromadzone zostały dawne podręczniki i przybory szkolne, tabliczka z rysikiem, kałamarz drewniany.
Wracając przez kuchnię do sieni dochodzi się do komory z glinianym klepiskiem. W pomieszczeniu panuje chłód i mrok. Komora służyła do przechowywania zapasów mięsa, słoniny, warzyw, kiszonej kapusty, ogórków, suszonych grzybów, świątecznych wypieków, żywności, podręcznych narzędzi, sprzętu gospodarskiego, dzieży chlebowych, niecek, koszy, maśniczki (drewniane naczynie do robienia masła), jak również nart, sanek itp. W tej chwili komora Brzezinów wypełniona jest sprzętami użyteczności przodków cisownickich, które ofiarowali mieszkańcy wsi.

Izba Regionalna „U Brzezinów” w Cisownicy obrazuje sposób życia mieszkańców wsi, ich zainteresowania, upodobania, umiejętności, mentalność, przywiązanie do tradycji w okresie I połowy XX wieku.

dane kontaktowe / kontakt na výrobce:
Cisownica 116, 43-440 Goleszów
Tel. +48 33 852 88 14
Otwarte: codziennie, wskazany kontakt telefoniczny.