IZBA REGIONALNA „U BRZEZINÓW” W CISOWNICY / REGIONÁLNÍ SÍŇ „U BRZEZINÓW” V CISOWNICY

Izba Regionalna „U Brzezinów” w Cisownicy otwarta została 29 września 2001 roku. Jest dziełem Stowarzyszenia Miłośników Cisownicy, które powstało 31 sierpnia 2000 roku.

Dom Brzezinów wznosi się na zboczu Goruszki, w sąsiedztwie zabytkowego cmentarza z kapliczką, nad brzegiem Przykopy. Budynek składa się z części mieszkalnej oraz gospodarczej i zachowuje dawny styl budownictwa wiejskiego. Brama szeroko otwarta zaprasza każdego, by wejść do ogródka, skierować kroki na kamienne schodki i znaleźć się na pawłaczce (drewnianej zadaszonej werandzie). Z werandy wchodzi się do sieni wypełnionej różnorakimi sprzętami i urządzeniami. Na drewnianym wieszaku (rechli) wiszą na kołkach marynarki, żakiety, okrycia głowy, parasol. Na ławie stoją wiadra z wodą, słomiane formy do ciasta chlebowego (słomionki) oraz kamienne żarna do mielenia zboża. Dalej stoi szafka na nabiał (odmaryja). Na szafce ułożono formy na masło (szczwiertki), formy gliniane do pieczenia babek, baranka wielkanocnego. Nad szafką wiszą różnego typu lampy naftowe.

Z sieni prowadzą drzwi do piwnicy, do kumory i do kuchni. Wyposażenie kuchni (kuchyni) stanowi piec kuchenny z blachą, na której ułożono różne garnki (gorki), rondle (kastrole), piekocze, żelazka (zielosko). W sąsiedztwie pieca, u sufitu (powały) przymocowany    jest drążek (żerdka) na suszenie odzieży i ziół na herbatę. Nieopodal stoi ławka, zastawiona naczyniami emaliowanymi m.in. skopek- zamykany pojemnik na smalec, wirówka. Na półce ściennej wiszą garnuszki, cedzaki, chochle, dzbanuszki, łyżnik itp.
Blisko okien stoi stół nakryty haftowanym obrusem, na desce leży chleb. Stół otaczają dwie ławy pod ścianą, z czego jedna z ruchomym oparciem, która służyła dzieciom do spania. W rogu kuchni stoi masywne łóżko zasłane poduszkami oraz pierzyną w poszewkach zdobionych haftem. Przy łóżku duży drewniany koń na biegunach, ręcznie wystrugany.

Ważne miejsce zajmuje kredens, bogaty w wiekowe garnuszki porcelanowe z malowidłami, talerze, miski, kieliszki, kielichy (sztamperle), sztućce, wiele mówiące o ich wcześniejszych użytkownikach. Za drzwiami znajduje się kąt wyposażony w prosty sprzęt służący dawniej do utrzymywania higieny i czystości ciała (dzban z wodą, drewniana umywalka z miednicą, golidło, lustro, ręczniki, mydło, szczotki.).

Na głównej ścianie kuchni widnieje zaramowany cytat biblijny, wyroczek przypominający o istnieniu Boga, podobnie jak obraz Chrystusa z uczniami w łodzi.

Z kuchni przechodzi się do pokoju (izby), gdzie na środku stoi stół starannie okryty serwetą koronkową ręcznej roboty, na którym leżą kancjonały z przełomu XIX i XX wieku. Na ścianie wiszą: portret Marcina Lutra, obraz Wieczerzy Pańskiej, kolejny wyroczek oraz zegar. W pokoju można zobaczyć: łóżko z siennikiem wypełnionym słomą, zaścielone bielutką pościelą ze zdobieniami, maszynę krawiecką, nożyce, kołyskę, szafę zdobioną rzeźbą, malowaną skrzynię wianową (trówłę), drewniany wózek inwalidzki (pozwalający staruszkom przemieszczać się z izby na pawłaczkę) oraz komodę z szufladami wypełnionymi czepcami, fartuchami, smakołykami, chustami, powijakami, bielizną. Jest też kredens z odświętną zastawą. Są również: instrumenty muzyczne.

Między szafą i komodą, w oszklonej gablocie umieszczono dokumenty dwóch najstarszych generacji rodziny Brzezinów (dotyczące kupna Ziemi,    budowy domu, przynależności obywatelskiej, świadectwa rzemieślnicze, dowody płatności, fotografie rodowe, legitymacje). W gablocie znajdują się także biblie, postylle, śpiewniki, książki historyczne i religijne z XIX wieku, stare monety i banknoty ofiarowane przez mieszkańców Cisownicy. Obok gabloty wisi strój cieszyński mężatki. Na komodzie zgromadzone zostały dawne podręczniki i przybory szkolne, tabliczka z rysikiem, kałamarz drewniany.
Wracając przez kuchnię do sieni dochodzi się do komory z glinianym klepiskiem. W pomieszczeniu panuje chłód i mrok. Komora służyła do przechowywania zapasów mięsa, słoniny, warzyw, kiszonej kapusty, ogórków, suszonych grzybów, świątecznych wypieków, żywności, podręcznych narzędzi, sprzętu gospodarskiego, dzieży chlebowych, niecek, koszy, maśniczki (drewniane naczynie do robienia masła), jak również nart, sanek itp. W tej chwili komora Brzezinów wypełniona jest sprzętami użyteczności przodków cisownickich, które ofiarowali mieszkańcy wsi.

Izba Regionalna „U Brzezinów” w Cisownicy obrazuje sposób życia mieszkańców wsi, ich zainteresowania, upodobania, umiejętności, mentalność, przywiązanie do tradycji w okresie I połowy XX wieku.

dane kontaktowe / kontakt na výrobce:
Cisownica 116, 43-440 Goleszów
Tel. +48 33 852 88 14
Otwarte: codziennie, wskazany kontakt telefoniczny.

 

Comments are closed.