- Żeby w 21 wieku zajmować się rzemiosłem, trzeba mieć na tym punkcie kota – żartował Władysław Jurys. On i jego brat Jacek poprowadzili warsztaty kowalstwa artystycznego dla uczestników projektu Akademia Tradycyjnego Rzemiosła.

Pod słowami braci Jurysów z Cieszyna, którzy od lat zgłębiają tajniki dawnych, często niemal całkowicie zapomnianych technik kowalskich, podpisałoby się wielu rzemieślników. Tym bardziej, że łączy ich wszystkich pasja. Bez niej trudno byłoby zajmować się takimi dziedzinami jak bednarstwo i kołodziejstwo, druciarstwo czy inkrustacja.

Pielęgnowanie pasji to jedno, ale żeby rzemiosło przetrwało, trzeba nim zarażać. Niestety wielu rzemieślników nie ma następców, osób gotowych poznawać tajniki dawnych technik. Tym bardziej potrzebne są takie projekty jak  Akademia Tradycyjnego Rzemiosła, dzięki czemu możliwe stało się zorganizowanie całego cyklu warsztatów. – Interesuję się etnografią, ale zależy mi na poznawaniu wiedzy nie tylko książkowej. Takie warsztaty to świetna okazja, można uczyć się od mistrzów – mówił pan Krzysztof, uczestnik warsztatów kołodziejstwa i bednarstwa. Swoją pasją zaraził już swojego syna, który z zapałem wycinał drewniane elementy koła i strugał gonty. – Na metr dachu trzeba wystrugać 45 gontów, ale za to taki dach wytrzyma nawet 50 lat. Podobne gonty, ale wycięte przez maszynę, przetrwają najwyżej 20. Dlaczego tak się dzieje, nikt nie wie – mówił Jan Ďurkáč, rzemieślnik ze Słowacji, który zajmuje się stolarstwem, wyrobem tradycyjnych drewnianych narzędzi, naczyń gospodarskich oraz bednarstwem. Razem  z nim warsztaty poprowadził czeski mistrz Augustyn Krystynik, który od kilkunastu lat wyrabia drewniane koła do wozów, bryczek, a nawet zabytkowych samochodów.

 
Dzielą się umiejętnościami
Ręczna obróbka i zdobnictwo drewna – kto dzisiaj potrafi jeszcze coś takiego robić? Na szczęście wciąż są osoby, od których można się nauczyć chociażby podstaw ciesielstwa i snycerstwa. Na szczęście chcą one dzielić się swoimi umiejętnościami z innymi. Dlatego też w Jaworzynce poszły w ruch siekiery, tasaki i inne narzędzia używane do ręcznej obróbki drewna. Jak się nimi sprawnie posługiwać, by wyczarować prawdziwe cuda, prezentował  Robert Czeczor, zajmujący się budową domów drewnianych przy użyciu tradycyjnych technik i narzędzi. A z tej niecodziennej lekcji skorzystali nie tylko stolarze czy budowniczy, ale i majsterkowicze, pasjonaci, dla których drewno jest inspirującym materiałem. – Przywiodła mnie tu ciekawość. Poza tym mój kolega ma po dziadku zakład stolarski, który nie jest wykorzystywany. Byłoby gdzie ćwiczyć – śmiała się Alicja, studentka grafiki, która uczestniczyła z kolei w warsztatach inkrustacji. Poprowadził je Jerzy Wałga, cieszyński rzemieślnik, który jako jedyny zajmuje się wytwarzaniem strzelb cieszynek i ich zdobieniem. Co można wyczarować z drutu? Bardzo dużo – udowodnił Róbert Hozák rzemieślnik ze Słowacji, który kontynuuje rodzinne tradycje.  Podstaw druciarstwa uczył się od ojca, a ten od swojego ojca. – Do dzisiaj korzystam ze wzorów mojego dziadka, ale wymyślam też swoje – mówił podczas warsztatów w Zamku Cieszyn. Ich uczestnicy zaczęli lekcję od zrobienia drobnych elementów. Nie zabrakło odważnych, którzy zabrali się za wyplatanie koszy. Panie chętnie wykorzystały nowopoznaną technikę, by stworzyć oryginalną biżuterię. – To będzie dla mnie ogromna satysfakcja, założyć własnoręcznie zrobione kolczyki – przyznała z uśmiechem jedna z uczestniczek warsztatów.

Pomysł na odstresowanie
– Przydałoby się jeszcze dwie dodatkowe ręce – żartowały uczestniczki warsztatów wikliniarskich, ucząc się wyplatania koszy. – Kiedyś z wikliny tworzyły całe rodziny. Dzisiaj wielu mistrzów nie ma następców, chociaż z drugiej coraz więcej osób przychodzi na warsztaty. Jednak nie traktują tego w kategoriach zawodu, a jest to ich sposób spędzania wolnego czasu – podsumował Zbigniew Polaczyk, mistrz w zawodzie koszykarz-plecionkarz. Warsztaty to dla wielu osób świetny pomysł  na odstresowanie się, ale i pielęgnowanie rodzinnych tradycji. Niektórzy przychodzą, bo wreszcie mają czas, żeby realizować swoje pasje, poszukują inspiracji lub w ten sposób rozwijają swoje zawodowe umiejętności. Wszyscy są najlepszym przykładem na to, że w cenie zaczyna być to, co wytworzone własnymi rękoma. Nie dziwi więc fakt, że nie brakowało też chętnych do nauki wypieku chleba według tradycyjnych receptur.  Uczestnicy warsztatów spotkali się w Istebnej, w pensjonacie agroturystycznym państwa Bieleszów. Pod ich okiem uczono się wytwarzania chleba, od wyrabiania ciasta po wypiekanie w specjalnie wybudowanym na zewnątrz domu piecu. – Najważniejsze, że można tę recepturę spokojnie odtworzyć w domu – cieszyła się pani Sylwia, która postanowiła skorzystać w mistrzowskiej lekcji wypieku chleba dla własnych potrzeb. Inni chcą raczyć domowymi specjałami swoich gości.– Założyliśmy z żoną gospodarstwo agroturystyczne i chcemy częstować naszych gości prawdziwie domową kuchnią, produktami przez siebie przygotowanymi – zdradził pan Rafał, który uczestniczył w warsztatach wyrobu kiełbas domową metodą. Poprowadził je Leszek Szymczak, który zaprosił „uczniów” do swojego gospodarstwa agroturystycznego w Wiśle. Czekały na nich specjalnie opracowane   receptury i cała garść praktycznych wskazówek, dzięki którym można we własnym domu przygotować wędliny.

Szansa dla rzemiosła
Warsztaty rzemiosła były dla ich uczestników świetną okazją by rozwijać swoje pasje i
ciekawą alternatywą dla tych, którzy nie lubią spędzać wolnych dni przed telewizorem. Brały w nich udział osoby, które chcą żyć wolniej, mądrzej, zdrowiej. Może to szansa dla rzemiosła, którego za kilka lat nie będziemy poznawać jedynie z książek czy filmów, bo wciąż będzie można uczyć się dawnych technik od mistrzów.

Beata Mońka

Warsztaty rzemiosła pozwalają realizować pasje, są ciekawą alternatywą dla tych, którzy nie lubią spędzać wolnych dni przed telewizorem. A są i takie osoby, które chcą żyć wolniej, mądrzej, zdrowiej. Nie brakuje ludzi, którzy zaczynają nowy etap i chcą się do niego dobrze przygotować. – Założyliśmy z żoną gospodarstwo agroturystyczne i chcemy częstować naszych gości prawdziwie domową kuchnią, produktami przez siebie przygotowanymi – zdradził pan Rafał, który uczestniczył w warsztatach wyrobu kiełbas domową metodą. Poprowadził je Leszek Szymczak, który zaprosił „uczniów” do swojego gospodarstwa agroturystycznego w Wiśle. Czekały na nich specjalnie opracowane receptury i cała garść praktycznych wskazówek, dzięki którym można we własnym domu przygotować wędliny. – Wcale nie trzeba mieć wielkiego domku z ogródkiem i specjalnego sprzętu. Tak naprawdę ważne są chęci, żeby uwędzić kiełbasę domowym sposobem. Trzeb jednak pamiętać, że to wymaga czasu, pewnych procesów nie da się przyspieszyć – przekonywał Leszek Szymczak. Warsztaty trwały trzy dni i tyle potrzeba, żeby dobrze przygotować wędliny według receptur mistrza z Wisły.
Warsztaty odbyły się w ramach projektu „Akademia Tradycyjnego Rzemiosła. Rozwój oferty turystycznej Euroregionu Śląsk Cieszyński”. Jest on dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Funduszu Mikroprojektów Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013.

Miłośników domowych smaków przyciągnęły m.in. „lekcje” wypieku chleba, które poprowadził Władysław Bielesz z rodziną. Uczestnicy warsztatów spotkali się w Istebnej, w pensjonacie agroturystycznym państwa Bieleszów. Pod ich okiem uczono się przygotowywania chleba krok po kroku, od wyrabiania ciasta po wypiekanie w specjalnie wybudowanym na zewnątrz domu piecu. Oczywiście cały proces wymagał czasu, odrobiny cierpliwości i zachowania określonych procedur. – Najważniejsze, że można tą recepturę spokojnie odtworzyć w domu. Mam taki plan. Tym bardziej, że każdy z nas dostał trochę zakwasu – przyznała jedna z uczestniczek, która postanowiła skorzystać w mistrzowskiej lekcji wypieku chleba dla własnych potrzeb. Inni, którzy prowadzą gospodarstwa agroturystyczne lub zajmują się np. cateringiem, chcą raczyć domowymi wypiekami swoich gości. Być może warsztaty zainspirują ich do tego.
Zajęcia były jednymi z kilku, które zorganizowano dzięki projektowi „Akademia Tradycyjnego Rzemiosła. Rozwój oferty turystycznej Euroregionu Śląsk Cieszyński”. Jest on dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Funduszu Mikroprojektów Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013.

Co da się zrobić z drutu? Bardzo dużo – udowodnił Róbert Hozák. Dla jednych była to zupełna nowość, pierwsze spotkanie z techniką wyplatania z drutu przedmiotów codziennego użytku, dla innych szansa doskonalenia warsztatu. Wskazówek udzielał rzemieślnik ze Słowacji, który kontynuuje rodzinne tradycje. Podstaw druciarstwa uczył się od ojca, a ten od swojego ojca. – Do dzisiaj korzystam ze wzorów mojego dziadka, ale wymyślam też swoje – mówił Róbert Hozák podczas warsztatów w Zamku Cieszyn. Ich uczestnicy zaczęli lekcję od zrobienia ozdobnych wieszaczków, po czym panie wykorzystały nowopoznaną technikę, by stworzyć oryginalne kolczyki lub pierścionki. Nie zabrakło odważnych, którzy postanowili wypleść ozdobne kosze. – Właśnie kosze, misy, druciane ramy luster cieszą się powodzeniem. Bardzo często ludzie proszą mnie też o oplecenie drucianą siatką ceramicznych naczyń. To sposób na uratowanie starych, pękniętych, ale cennych dla nich przedmiotów albo po prostu ozdoba – opowiadał Róbert Hozák. Jego nowi uczniowie wiedzą już jak zamienić zwykły drut w wyjątkowe ozdoby. Oczywiście jak zawsze wymaga to zaangażowania. – Ale jaka to satysfakcja, gdy założę własnoręcznie zrobione kolczyki – przyznała z uśmiechem jedna z uczestniczek warsztatów.

Zajęcia odbyły się w ramach projektu „Akademia Tradycyjnego Rzemiosła. Rozwój oferty turystycznej Euroregionu Śląsk Cieszyński” prowadzonego przez Zamek Cieszyn oraz jabłonkowski oddział PZKO w Republice Czeskiej. Projekt jest dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Funduszu Mikroprojektów Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Udział w warsztatach jest bezpłatny. Leszek Szymczak z Wisły poprowadzi warsztaty wyrobu kiełbas domową metodą (16-18.11.), tradycyjnego wypieku chleba będzie można nauczyć się pod okiem Renaty Bielesz z Istebnej (17.11), a dzięki Jerzemu Wałdze z Cieszyna będzie można poznać podstawy techniki inkrustacji (19.11). Listopadowe spotkania zakończą warsztaty kowalstwa artystycznego z Jackiem i Władysławem Jurysami z Cieszyna. Więcej informacji na temat warsztatów można uzyskać odwiedzając strony: www.tradycyjniepiekne.pl lub www.zamekcieszyn.pl, dzwoniąc pod numer telefonu: 504 565 335 lub pisząc na adres: tmajorek@zamekcieszyn.pl.

——————————————————————————————————————- Co se dá vyčarovat z drátu? Hodně – dokázal to Róbert Hozák. Pro jedny to byla úplná novinka, první setkání s technikou vyplétání předmětů denní potřeby z drátu, pro jiné možnost zdokonalování řemeslného umění. Rady uděloval řemeslník, který pokračuje v rodinných tradicích. Základům drátenictví se učil od otce a ten zase od svého otce. Do dnešní doby používám vzory mého dědečka, ale také vymýšlím svoje  – říkal Róbert Hozák během dílen na Zámku Cieszyn. Jejich účastnící začali výuku od zhotovení ozdobných věšáků, pak ženy využily právě poznanou techniku, aby vytvořily originální náušnice nebo prstýnky. Nechyběly odvážní, kteří se rozhodli uplést ozdobné koše.      Právě koše, mísy, drátěné rámy zrcadel mají úspěch. Velmi často mne lidé také prosí, abych opletl drátěnou síťkou keramické nádobí. Je to způsob na záchranu starých, prasknutých, ale cenných pro ně předmětů nebo prostě ozdoba – vyprávěl R. Hozák.

Jeho noví žáci už vědí jak změnit obyčejný drát na výjimečné ozdoby. Pochopitelně jako vždycky to vyžaduje angažovanost. – Ale jaká to je spokojenost, když si  zavěsím vlastnoručně vyrobené náušnice – říkala s úsměvem jedna z účastnic dílen.

Výuky se zúčastnilo 14 osob.

Do naszej listopadowej propozycji doszły nowe warsztaty! Już w następny weekend  tj. 19-20 (sobota-niedziela) zapraszamy serdecznie na warsztaty wikliniarstwa. Będziemy budować wiklinowy płot i pleść koszyki.                                                                     Wykonany na Wzgórzu Zamkowym przed kilkoma laty w ramach projektu Polsko Czeska Akademia Ginących Zawodów płot z wikliny wymaga gruntownej reperacji. Okres późnej jesieni to najlepszy czas na wykonanie tej pracy ze względu na potrzebną do tego celu świeżą wiklinę, której zbiory właśnie trwają.                                                             Warsztaty poprowadzi  Zbigniew Polaczyk – absolwent Uniwersytetu Ludowego Rzemiosła Artystycznego, instruktor rękodzieła artystycznego, mistrz w zawodzie koszykarz-plecionkarz, pasjonat wikliny i witrażu, członek Stowarzyszenia Serfenta.           Mamy nadzieję że pogoda dopisze i powstanie wiklinowe ogrodzenie, które już na wiosnę  pięknie się zazieleni.

W przypadku gorszej pogody będziemy pleść koszyki.

Na zajęcia obowiązują zgłoszenia mailowe na adres tmajorek@zamekcieszyn.pl. Informacje pod numerem tel. 504565335

————————————————————————————————————————

Naše listopadová nabídka se rozšířila o nové dílny! Příští víkend, tj. 19.-20. (sobota-neděle) srdečně zveme na košíkářské dílny. Budeme stavět proutěný plot a plést košíky.

Proutěný plot na Zámeckém vrchu zhotovený před několika lety v rámci projektu Polsko-české akademie zanikajících profesí vyžaduje důkladnou opravu. Období pozdního podzimu je ta nejlepší doba pro provedení této práce, jelikož pro tento účel je nezbytné čerstvé proutí, které se nyní sklízí.                                                                                        Dílny povede  Zbigniew Polaczyk – absolvent University lidového uměleckého řemesla, instruktor umělecké rukodělné výroby, mistr v povolání košíkář-pletař, milovník proutí a vitráže, člen Spolku Serfenta.                                                                                       Doufáme, že bude krásné počasí a vznikne proutěný plot, který se už na jaře krásně zazelená.                                                                                                                                           V případě horšího počasí budeme plést košíky.

Na dílny je nutno poslat přihlášku na adresu: tmajorek@zamekcieszyn.pl.                        Více informací na čísle telefonu: 504 565 335

„Interesuję się etnografią, ale zależy mi na poznawaniu wiedzy nie tylko książkowej. Takie warsztaty to świetna okazja, można uczyć się od mistrzów” – mówił jeden z uczestników warsztatów kołodziejstwa i bednarstwa. Swoją pasją zaraził już swojego syna, który z zapałem wycinał drewniane elementy koła i strugał gonty.

– Na metr dachu trzeba wystrugać 45 gontów, ale za to taki dach wytrzyma nawet 50 lat. Podobne gonty, ale wycięte przez maszynę, przetrwają najwyżej 20. Dlaczego tak się dzieje, nikt nie wie – mówił Jan Ďurkáč, rzemieślnik ze Słowacji, który zajmuje się stolarstwem, wyrobem tradycyjnych drewnianych narzędzi, naczyń gospodarskich oraz bednarstwem. Niestety nie ma zbyt wielu chętnych by uczyć się tej niełatwej sztuki. Potwierdził to drugi z prowadzących warsztaty –  Augustyn Krystynik z Czech, który od kilkunastu lat wyrabia drewniane koła do wozów, bryczek, a nawet zabytkowych samochodów. – Żeby zrobić koło do wozu, wliczając wykonanie metalowych elementów, potrzebuję około 40 godzin – wyliczył Augustyn Krystynik. Uczestnicy zajęć mieli do wykonania jedynie drewniane elementy koła, na co mieli dwa dni. – Ja się przy takiej pracy relaksuję – przekonywał jeden z uczniów. Z pewnością było warto, bo każda nowa umiejętność to cenny kapitał.                                                                                    Zapraszamy na kolejne warsztaty: inkrustacja 21 października (piątek), kowalstwo artystyczne 21-22 października (piątek, sobota).

Warsztaty odbywają się w ramach projektu „Akademia Tradycyjnego rzemiosła. Rozwój oferty turystycznej Euroregionu Śląsk Cieszyński” dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007 – 2013 i budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Śląsk Cieszyński

—————————————————————————————————————–  „Mám zájem o etnografii, ale záleží mi na poznání nejen knižních znalostí. Takové dílny jsou výbornou příležitostí, je možno učit se od mistrů” – říkal jeden z účastníků dílen kolářství a bednářství. Svoji vášní už nakazil svého syna, který s nadšením vyřezával dřevěné prvky kola a strouhal šindele.

– Na metr střechy je třeba nastrouhat 45 šindelů, ale taková střecha vydrží dokonce 50 let. Podobné šindele, ale vyřezané strojem, vydrží nejvýš 20 let. Proč je tomu tak, nikdo neví – říkal Jan Ďurkáč, řemeslník ze Slovenska, který se zabývá stolařstvím, výrobou tradičních dřevěných nářadí, hospodářských nádobí a také bednářstvím. Bohužel není příliš moc ochotných učit se tomuto nelehkému umění. Potvrdil to druhý z vedoucích dílen –  Augustyn Krystynik z Česka, který již několik let vyrábí dřevěná kola pro povozy, bryčky, a dokonce i historické automobily. – Pro zhotovení  kola k vozu, se započtením výroby kovových dílů, potřebuji kolem 40 hodin – řekl Augustyn Krystynik. Účastnící přednášek měli vyrobit jenom dřevěné díly kola, na což měli dva dny. – U takové práce se relaxuji – přesvědčoval jeden z žáků. Rozhodně to stálo za to, protože každá nová dovednost je cenný kapitál.                                                                                                                  Zveme na další dílny: inkrustace 21. října (pátek), umělecké kovářství 21.-22. října (pátek, sobota).                                                                                                                          Projekt je spolufinancovan Evropskou Unií z Evropského fondu pro regionální rozvoj – Operační program přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007 – 2013  a státního rozpočtu prostřednictvím Euroregionu Těšinské Slezsko – Śląsk Cieszyński

Chcesz nauczyć się podstaw ciesielstwa i snycerstwa, nie płacąc za lekcję? Masz okazję. Zapraszamy 10 września na warsztaty, które poprowadzi Robert Czeczor z Jaworzynki, zajmujący się budową domów drewnianych przy użyciu tradycyjnych technik i narzędzi.                                                                                                                                   Ich uczestnicy poznają  tajniki ręcznej obróbki oraz zdobienia drewna. Wszystkich zainteresowanych udziałem w warsztatach prosimy o przesłanie swojego zgłoszenia wraz z krótką informacją na temat ewentualnych doświadczeń związanych z obróbką drewna czy zdobnictwem na adres: tmajorek@zamekcieszyn.pl.                              Szkolenie odbędzie się w Jaworzynce, 10 września (sobota, godz. 9-18). Dojazd  na miejsce we własnym zakresie.  Więcej informacji pod numerem telefonu:  504 565 335. Serdecznie zapraszamy również do udziału w innych warsztatach.                               Zapraszamy również do udziału w Cieszyńskim Jarmarku Rzemiosła w dniu 18 września bieżącego roku. Będzie to okazja po podpatrzenia przy pracy wielu rzemieślników, zakupu ich produktów oraz do degustacji kuchni regionalnej.

Działania odbywają się w ramach projektu „Akademia Tradycyjnego rzemiosła. Rozwój oferty turystycznej Euroregionu Śląsk Cieszyński” dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007 – 2013 i budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Śląsk Cieszyński

—————————————————————————————————————–

Chcete se naučit základům tesařství a řezbářství a neplatit nic za výuku? Máte příležitost. Zveme 10. září  na dílny, které povede Robert Czeczor z Jaworzynki, věnované stavbě dřevěných domů s využitím tradičních technik a nářadí.                                                 Jejich účastnící se seznámí s tajemstvím ručního zpracování a zdobení dřeva. Všechny zájemce o účast na dílnách prosíme, aby zaslali svou přihlášku spolu s krátkou informací na téma případných zkušeností spojených se zpracováním dřeva nebo zdobením, a to na adresu: tmajorek@zamekcieszyn.pl.                                                                               Školení se bude konat v Jaworzynce, 10. září (sobota, 9-18 hod.). Příjezd na místo ve vlastní režii.  Více  informací na čísle telefonu:  504 565 335.                                                 Srdečně zveme také k účastí na jiných dílnách.

Zveme také k účasti na Těšínském jarmarku řemesla dne 18. září tohoto roku. Bude to příležitost k pozorování mnoha řemeslníků při práci, k nákupu jejich výrobků a také k degustaci regionální kuchyně

Projekt je spolufinancovan Evropskou Unií z Evropského fondu pro regionální rozvoj – Operační program přeshraniční spolupráce Česká republika – Polská republika 2007 – 2013  a státního rozpočtu prostřednictvím Euroregionu Těšinské Slezsko – Śląsk Cieszyński